Michelangelolaan 2
5623 EJ Eindhoven

040 - 239 91 11

Intra Operatieve Radio Therapie (IORT) (Folder)

U krijgt een behandeling met Intra Operatieve Radiotherapie (IORT) voor uitgebreide of teruggekeerde endeldarmkanker. IORT betekent bestraling tijdens de operatie. Het is een samenwerking tussen uw chirurg en bestralingsarts (radiotherapeut). De chirurg geeft u uitleg over de operatie en de radiotherapeut over de bestraling tijdens de operatie.

In deze folder vindt u algemene informatie over bestraling met IORT bij uitgebreide of teruggekeerde endeldarmkanker. Het Catharina Ziekenhuis is één van de weinige ziekenhuizen in Nederland die beschikt over IORT.

Uw behandeling is maatwerk en kan daarom anders verlopen dan in deze folder is beschreven.

Behandeling met IORT

IORT is onderdeel van een gecombineerde behandeling. Die bestaat uit een voorbehandeling, gevolgd door de eigenlijke operatie met bestraling.

De voorbehandeling

De voorbehandeling heeft u al achter de rug. Deze bestond uit uitwendige radiotherapie met of zonder chemotherapie.

Het doel van de voorbehandeling is de tumor te verkleinen. Het verkleinen eindigt niet bij de laatste bestraling, maar duurt nog wel 8-12 weken na de voorbehandeling voort. In deze tijd zal een CT- en/of MRI-scan en soms een PET-CT plaatsvinden.

De behandeling met IORT

De chirurg haalt eerst de tumor weg en daarna volgt de bestraling. Door te bestralen tijdens de operatie kunnen we een hoge eenmalige bestralingsdosis geven. De bestraling wordt gegeven op het gebied waar de tumor vastzat in uw lichaam.

We proberen met de behandeling te voorkomen dat de tumor opnieuw de kans krijgt in het bekken te gaan groeien. Als dat lukt, dan neemt daarmee de kans op genezing toe.

De bestraling, hoe werkt dat?

Als de tumor is verwijderd, komen de radiotherapeut, laborant en fysicus naar de operatiekamer. Daar vindt de bestraling plaats met een verrijdbaar bestralingsapparaat.

We plaatsen een ronde metalen buis met een doorsnede van ongeveer 6 cm in uw buik gericht op de plaats waar de tumor vastzat. Het bestralingsapparaat rijden we naar de operatietafel en koppelen de metalen buis aan het apparaat. Daarna bestralen wij het gebied waar mogelijk nog geringe tumorresten zitten met een hoge bestralingsdosis. De straling heeft als eigenschap dat het slechts oppervlakkig in weefsel doordringt. Hierdoor wordt gezond weefsel zoveel mogelijk gespaard. De bestraling duurt ongeveer twee minuten.

U ligt tijdens de bestraling even alleen in de operatiekamer. We houden uw toestand voortdurend goed in de gaten. Na de bestraling verwijderen we de metalen buis. De chirurg gaat verder met de operatie. Aan het eind van deze folder vindt u een schematische uitleg van de IORT-behandeling.

Bijwerkingen

Na de behandeling kunnen bijwerkingen optreden, ondanks het feit dat we u zo zorgvuldig mogelijk opereren en bestralen. Niet iedereen krijgt bijwerkingen. Het is soms moeilijk aan te geven of een bijwerking door de operatie of de bestraling is ontstaan.

Mogelijke bijwerkingen zijn:

• Vertraagde wondgenezing. De wond geneest langzamer dan zonder bestraling. De kans op plaatselijke ontstekingen is iets groter.
• Zenuwschade. In het kleine bekken liggen veel zenuwen. Deze kunnen in het bestralingsgebied liggen, waardoor een beschadiging in de zenuw kan ontstaan. Afhankelijk van welke zenuw beschadigd is, kan er bijvoorbeeld pijn of gevoelloosheid optreden.
• Vaatschade. In het kleine bekken liggen veel bloedvaten. Bij schade kan bijvoorbeeld druk in de benen ontstaan.
• Schade aan de urineleiders. Als er schade aan een urineleider ontstaat, loopt de urine niet goed van de nier naar de blaas.

Wat kunt uzelf doen?

• Stel uw vragen
• Meld uw klachten
• Rust op tijd, maar zorg ook voor voldoende lichaamsbeweging. Luister naar uw lichaam.
• Zorg voor goede voeding. Een diëtiste kan hierbij van waarde zijn.
• Drink voldoende. Ongeveer 1,5-2,0 liter per dag.

Opleidingsziekenhuis

Het Catharina Ziekenhuis is een opleidingsziekenhuis. Wij leiden artsen, verpleegkundigen en andere zorgverleners op. Dit betekent dat ook een zorgverlener in opleiding uw behandeling, onderzoek of operatie kan uitvoeren. Maar dit is niet altijd zo. Uw veiligheid staat altijd bij ons voorop. Als een zorgverlener in opleiding u helpt, werkt deze altijd onder begeleiding van een gediplomeerd zorgverlener. Als u niet wilt dat een zorgverlener in opleiding u helpt, dan kunt u dit met uw arts bespreken.

Heeft u vragen?

Heeft u na het lezen van deze folder nog vragen? Neem dan contact op met de afdeling Radiotherapie. Met dringende vragen belt u buiten kantooruren met het algemene nummer van het Catharina Ziekenhuis.

 Contactgegevens

Afdeling Radiotherapie 040-2396400
www.catharinaziekenhuis.nl/radiotherapie

Buiten kantooruren
Catharinaziekenhuis 040-2399111

Tekening ter verduidelijking

Bekken van een man

Schematische dwarsdoorsnede van het bekken van een man met een grote endeldarmtumor die dicht tegen het heiligbeen aangroeit

Situatie na verwijdering van de endeldarmtumor, waarbij mogelijk nog tumorcellen zijn achtergebleven op het heiligbeen. 

De bestralingsbuis tijdens de operatie geplaatst en gericht op het risicogebied

Bekken van een vrouw

Schematische dwarsdoorsnede van het bekken van een vrouw met een grote endeldarmtumor die dicht tegen het heiligbeen aangroeit

Situatie na verwijdering van de endeldarmtumor, waarbij mogelijk nog tumorcellen zijn achtergebleven op het heiligbeen.

De bestralingsbuis tijdens de operatie geplaatst en gericht op het risicogebied.